letter W

Palabra en QuichéTraducción al EspañolOración en QuichéTraducción de oración al Español
WaEspinilla, barrosSib’alaj wa k’o chi upalaj ri alaEl muchacho tiene muchos barros en la cara.
WaComida, tamalRi wa kuya’ uchuq’ab’ ri qach’akulLa comida fortalece nuestro cuerpo.
Wa’a’DelantalKamik man kkoj ta chi ri wa’a’Hoy en día ya no es muy usado el delantal.
Wa’ikComerQonojel kujwa’ pa uwi’ ri mexaVamos a comer todas en la mesa.
Wa’nJuanaRi Wa’n tajin kuqamuj ujoch’Juana está tomando atol.
Wa’ uk’ya’SustentoWe man k’o le qawa’ quk’ya’ kojkamikSin el sustento moriríamos.
Wab’al, tijb’al waComedorPa ri wa’b’al e k’o kawinaq achijab’En el comedor hay cuarenta hombres.
WachRostroSoktajinaq ri uwach ri chichu’Está golpeado el rostro de la señora.
Wach’omMachacadoWach’om ri kiwa ri no’sEstá machacada la alimentación de los chompipes.
Wachib’al Amaq’MapaRi uq’ab’ qatinamit k’o chi upam ri wachib’al Amaq’Nuestro municipio aparece dentro del mapa.
Wachib’alFotografía, imagen, fotoK’o keb’ awachib’al xinsik’oRecogí dos fotografías tuyas.
Wachib’exikFotografiar, dibujarXatinwachib’ejTe dibujé.
WachinikÁrbol que da frutoRi mansa’n je’lik uwachinikEl árbol de manzana da deliciosos frutos.
WachulewMundoNim nim we uwach ulewEs muy grade el mundo.
Wajxaqib’OchoXinalax pa jun q’ij ub’i’ wajxaqib’ No’jYo nací en un día ocho No’j.
Wajxaqk’alCiento sesentaRi rajilal ri tz’i’ are’ wajxaqk’alEl precio del perro es de ciento sesenta quetzales.
WajxaqlajujDieciochoWajxaqlajuj ujunab’ ri numi’alMi hija tiene dieciocho años.
WajxaqtzelajOctágonoPa tijob’al tajin kk’utik jas kupatanij ri wajxaqtzelajEn la escuela están enseñando la utilidad del octágono.
Wa’katelPaseador, viajeroRi Lu’s wa’katelLucía es paseadora.
Wa’katikPasear, viajarPa ri maq’ij katink’am b’ik pa wa’katemEl próximo martes te llevo de paseo.
WakaxGanado, vacaRi nuwakax xutij jun q’oq’ rumal ri’ xkamikMi vaca murió por comer chilacayote.
Walb’alPortador de semillaKonjel awexanel kakikoj walb’alTodos los sembradores utilizan el portador de semilas.
WalijikLevantarseKinwa’lij b’ajchi’ chwe’qMañana madrugaré.
Waqib’SeisWaqib’ ral le me’sLa gata tiene seis crías.
WaqikRevolcarRi alab’om tajin kech’ojinikLos muchachos se pelean.
Waqk’alCiento veinteRi wati’t xk’asi’k waqk’al junab’Mi abuelita vivió ciento veinte años.
WaqtzelajHexágonoRi tz’ib’ib’al waqtzelaj ukayib’alEl lápiz tiene la forma de un hexágono.
WaralAquíXaq waral xk’is wi’ qach’ob’onikNuestra reunión termina aquí.
WaranikVelorioIwir xujb’e pa waranik ruk’ le kamanaqAyer fuimos a velar al difunto.
Warb’al jaHospedaje, dormitorioAre chi’ kinb’ek pa jun tinamit chik kintoj ri nuwarb’al jaCuando viajo a otros lados tengo que pagar hospedaje.
WareDienteSaq uwach uware ri aliLos dientes de la muchacha son blancos.
Ware’ajDormirMan kinkowin taj kinwarikNo logro dormir.
We ri’EstoXinloq’ we ri’ xa kwaj kakojoTe compré esto porque quiero que lo uses.
WechMío (a)Wech ri su’t saq uwach k’o chi upam ri jaEl pañuelo blanco que está en el cuarto, es mío.
WelManuelRi Wel k’o pa tijonikManuel asistre a clases.
Wes, wasTamal crudoRi sub’ xuya’ ri ajk’ay wes naEl tamal que sirvió la cocinera está crudo.
Weta’mLo seWeta’m che man utz taj kinna’ ri k’ajkab’El azucar no me cae bien, eso lo se muy bien.
Wi’ajCabelloTajin ktzaq ri nuwi’Se me está cayendo el cabello.
Wich, WixLuis, LuisaRi Wix katz’ib’an chi uwach ri jun q’an wujLuisa escribe sobre un papel amarillo.
Wiqiq’ab’Mano derechaPa nuwiqiq’ab’ kkanaj wi ri ukolomal taq’ajHacia mi mano derecha está la dirección de la costa.
WinaqGente, personaKonojel ri winaq’ xeb’e’ che uto’ik ri ixoqToda la gente fue para ayudar a la señora.
WinaqilPaisanoAre chi’ xink’oji’ pa jun amaq’ chik xinwil uwach jun nuwinaqilCuando estaba en otro país vi a un paisano.
Wiqb’alAnexiónKqawiq qib’ kuk’ are’Nos anexamos a ellos.
Wiqb’al tz’ib’ConsonantesRi wiqb’al tz’ib’ kuxol rib’ ruk’ ri uk’u’x tz’i’b’Las vocales se mezclan con las consonantes.
WiqikAdornar, decorarPa le nimaq’ij rajawaxik kawiq le jaEn la fiesta hay que adornar la casa.
WiswilGavilancilloKab’ixan ri wiswil are chi karoqataj ri k’uchCanta el gavilancillo cuando corretea al zopilote.
Witzik’Flor de milpa (punta)Ri witzik’ tajin kpe loqLa flor de la milpa ya casi rebienta.
WitzitzilDuende silbadorK’i winaq kib’im che ri witzitzil kilom uwachMuchas personas aseguran haber visto al duende silbador.
WixnamCuñadaRi wixnam ch’ajch’oj ri rachochLa casa de mi cuñada es bien limpia.
WokajGrupoRi wokaj xkib’an ri b’eEl grupo hizo el camino.
Wokaj jaColonia, caseríoXinloq’ jun ja pa ri wokaj jaCompré una casa en la colonia.
WonomAbeja mieleraRi wonon kel b’ik are taq kumajij ri saq’ijCuando se inicia el verano las abejas salen.
WoqowEspumaRi tz’i’ tajin kwoqow ri uchi’ rumal che ch’u’j tz’i’El perro rabioso saca espuma por la boca.
WorikPerforarKuwaj kinwor ri nuwujQuiero perforar mi papel.
Wotz’otz’Tostada de maízRi wotz’otz je’lik katijow ruk’ ri uwa’l saqpo’rLas tostadas son ricas con agua de salpor.
Wuch’, uch’TacuazínRi wuch’ xuk’am b’ik oxib’ ch’a’nEl tacuazín se llevó tres pollitos.
WujPapelWa’ we wuj ri’paqal rajilEsta clase de papel es demasiado caro.
Wuj pwaq (Neol)Billete¿Jumpa’ uwach le awuj pwaq?¿De a cómo es tu billete?
WulijDerribarXinwulij ri tapya k’o chi rij jaDerribé la pared que está detrás de la casa.
Wuqk’alCiento cuarentaXinloq wuqk’al ajij che ri TaxA Anastasia le compré ciento cuarenta cañas de azúcar.
Wuqlajk’alTrescientos cuarentaWuqlajk’al uwach ri tura’sEl duraznal tiene trescientos cuarenta frutos.
WuqlajujDiecisieteJe wa’ pa taq wuqlajuj junab’ xink’uli’kMe casé hace diecisiete años.
WuqtzelajHeptágonoRi wuqtzelaj k’o wuqub’ uwachEl heptágono tiene siete lados.
Wuqub’SieteWuqub’ ral ri nan Sikya’Doña Francisca tiene siete hijos.
Last Updated:
Contributors: leon