Oraciones con la Letra P

Palabra en QuichéTraducción al EspañolOración en QuichéTraducción de oración al Español
PaPreposición, adentro de, sobre deXinpe pa taq’ajVine de la costa.
Pa jaAdentro de la casaChya’ ri tz’i’ pa jaDeja al perro dentro de la casa.
Pa nik’ajEn medio, mitadRi Na’ kub’an pa nik’aj ri ulejAna parte en dos su tortilla.
Pa oxib’TercioRi a Kulax kub’an pa oxib’ ri rulewNicolás dividió en tres su terreno.
Pa uwi’, (puwi’)Sobre deK’o ri ch’ajo’n pa uwi’ ri ch’ajo’nb’alLa ropa está sobre el lavadero.
Pa’Verdad¿Kojk’oji’ awuk’ pa’?¿Vamos a estar contigo, verdad?
Pa’chTamalRi nan We’t kub’an ri pa’chDoña Roberta hace paches.
Pa’chajPino blancoRi uxaq ri pa’chaj e ko’likLas hojas de pino blanco son cortas.
Pa’kCarcañal rajadaSib’alaj pa’k ri raqan ri Ji’nLos carcañales de Regina están rajados.
Pa’tzPeludoPa’tz rij ri tz’i’El perro es peludo.
Pa’tzAlborotadoPa’tz uwi’ ri Xro’mJerónima tiene el pelo alborotado.
Pach’alik, wach’ikPrensar, destriparRi kej xupach’ kanoq ri ak’El caballo dejó prensado al pollo.
Pach’ub’al, utza’m wi’ajListónQ’e’l chik ri apach’ub’alTu listón ya esta viejo.
Pach’umTrenzadoUpach’um ri uwi’ ri aliLa señorita tiene trenzado el cabello.
Pach’um tzij, na’b’alilPoesía, poemaUtz kub’an che utz’ib’axik nab’alil ri ajtijEl maestro escribe bien los poemas.
Pacha’ParecidoPacha’ ri Ni’l kk’ayikSe parece mucho a Petronila.
PachalikAgachadoK’ax wij rumal in pachalikMe duele la espalda por estar agachado.
Pajb’alPesa, balanza, medidaRi Lo’l man tz’aqat taj ri upajb’alLa pesa de Dolores no está cabal.
PajikPesarXinpaj ri trikoPesé el trigo.
Pajula’San Cristóbal TotonicapánKamik ri k’ayb’al pa Pajula’Hoy es día de mercado en San Cristóbal Totonicapán.
Pak’Cucharón, guacalRi chuchu’ Tere’s kukoj ri pak’ che upak’exik ri rikilLa señora Teresa usa el cucharón para servir la comida.
Pak’alikBoca arribaPak’alik ri a Ku’ chi uwach ri q’ijDomingo está boca arriba bajo el sol.
Pak’b’alInstrumento para recogerRi Si’s kukoj ri pak’b’al che ujokik ri ulewFrancisco usa el guacal para recoger la tierra.
PalGasparRi Pal sib’alaj saq’orGaspar es muy haragán.
Panq’a’ZacualpaRi ixoq are ajpanq’a’La mujer es de Zacualpa.
PamajEstómagoK’ax ri upam ri Ju’lA Julia le duele el estómago.
Pamaj, ch’ur pamaj, ja’ pamajDiarreaK’o pomaj che ri alaj ak’alEl niño tiene diarrea.
Panq’anAntigua GuatemalaRi wikan Xiro’m xkam pa Panq’anMi tío Jerónimo murió en Antigua Guatemala.
Panku’Banca (silla)Xq’aj ri upanku’ ri Na’sSe quebró la banca de Ignacio.
Paq’ikPartir, rajarRajawxik kpaq’ ronojel ri che’Se debe partir todo el árbol.
Paq’inaqRajadoRi xan paq’inaq chikLa pared ya está rajada.
Paq’omPartidoPaq’om chik ri si’Ya está rajada la leña.
Paq’onik, Paq’ikRajarRi a Pe’l kupaq’ ri si’Felipe raja leña.
Paq’apaq’ab’, paq’apoxikAplaudirXpaq’paqapa’ kiq’ab’ chech xub’ij ri aliTodos aplaudieron lo que dijo ella.
PaqalemEscalandoXinb’an paqalem pa ri xkanul junab’irEl año pasado escalé el volcán.
Paqalib’alElevador, ascensorE k’i ri winaq kakikoj ri paqalib’alMuchas personas usan el elevador.
PaqalikCaroXpaqi’ rajil ronojel ri jastaqTodas las cosas subieron de precios.
Paqab’isaxikElevarXpaqab’isax rajil ronojel ri kemElevaron el valor de las telas.
ParZorroChu chu ri parEl zorro hiede mucho.
Parnum, tz’untz’u’yCopa de plantasUtz kka’y ri parnun ri nukotz’i’jLa copa de las plantas son bonitas.
Pa raqan jaCorredorRi Ju’l kusa’ uch’ajo’n pa raqan jaJulia tiende su lavado en el corredor.
PasFajaQ’o’m ri upas ri Po’xLa faja de Sebastiana es de bordado.
Pask’im, solkapimVolteadoRi xot upask’im rib’La teja está volteada.
Pasuch, pa chi keCualquieraChakojo’ apasuchPonte cualquiera.
PatanOficio, costumbreRi wati’t kub’an na ri upatanMi abuelita todavía hace oficios.
PatanMecapalXinloq’ jun k’ak’ patanMe compré un mecapal nuevo.
Patanejik, Patani’jikQue sirve de algoK’o upatanijik ri tz’alam ri chi we inEsta tabla me sirve de algo.
PatanelServidorAjpatan ri Te’kDiego es servidor.
Patax, patux, ixpumPatoChom ri usaqmo’l ri pataxEl huevo de la pata es grande.
Patre, pareSacerdoteRi tat Kel are PatreDon Miguel es sacerdote.
Patz’, patz’atz’ApachadoPatz’tajnaq ri kaxla’nwa rumal ri chakachEl pan fue apachado por la canasta.
Patz’aloj, upatz’alojClase de hongo (comestible)Petinaq chik ri patz’alojSe acerca la época del hongo comestible.
Patz’anCaña de milpaRi nan Ro’s kuk’ayij ri patz’anDoña Rosa vende la caña de la milpa.
PatzalikTirado en el sueloRi awuj patzalTus papeles están tirados en el suelo.
Patzapik, NojinaqTupidoNojinaq q’ayes chi upam ri ab’ixLa hierba está tupida en la milpa.
Patzki’yMollejaRi A Sa’n utz kuna’ utijik, ri patzki’yA Santos le gusta comer las mollejas.
Patzku’y, putzumEnredadoUpatzku’yim rib’ ub’atz’ ri To’nEl hilo de Petrona está enredado.
PatzomEmpacadoRi Wix upatzom ronojel ri atz’yaqLuis tiene empacada la ropa.
PaxikQuebrarXkipaxij ri ub’o’j ri To’nLe quebraron las ollas a Antonia.
PaxinaqQuebradoPaxinaq chik ri xanEstá quebrado el adobe.
PaxlaqClase de flor, siempre viveRi paxlaq man kakam tajLa for siempre vive nunca muere.
Paxq’o’lCiénagaRi aq e k’o pa xaq’o’lLos cerdos están en la ciénaga.
Payu’, su’t, su’b’al tza’majPañueloK’i upayu’ ri AwelManuel tiene muchos pañuelos.
Pe’j, tz’ilMugrosoPe’j riltajik ri upo’t ri Po’xYa se ve mugroso el guipil de Sebastiana.
PekCuevaChi upam ri pek k’o ja’En la cueva hay agua.
Pela’b’Clase de árbolRi Te’k kak’oji’ chi uxe’ umu’j ri pela’b’Diego está bqjo la sombra del árbol.
Penb’alRecipienteNojnaq ri penb’al che joronEstá lleno el recipiente de agua fría.
Pepe, PenpenMariposaRi alaj taq ak’alab’ je’l kkina’ etz’anem kuk’ ri pepeA los pequeños les gusta jugar con las mariposas.
PeqMugreSib’alaj peq ri aq’ab’Tienen mucha mugre tus manos.
Peq, pataxteCacaoRi Le’n kutik peqElena siembra cacao.
Peqal, poch’CallosKeq’xow ri nupeqMe duelen los callos.
Peq’elik, jerjikDesabotonadoUtz kana’ peq’el ri awatz’yaqTe gusta usar la ropa desabotonada.
Pera’jPerrajeK’ak’ ri pera’j ri XepaEl perraje de Josefa es nuevo.
PerajwujÁlbumXunojisaj ri uperajwuj ri ak’alEl niño llenó su álbum.
Peranikin, q’e’lik, tzalanikDe ladoXinperaj kanoq chi utzal ri jaLa tabla la dejé al lado de la casa.
Petib’alVenidaUpetib’al ri nuji’ kamikHoy es la venida de mi suegro.
PetinaqViene en caminoRi a Tri’x petinaq pa b’eAndrés viene en camino.
Pi’qOloteRi nuch’utinan kukoj ri pi’q pa ri q’aq’Mi tía usa el olote para el fuego.
Pich’o’lSobrante de la tapiscaK’o sib’alaj pich’o’l xkanaj kanoqHay mucha sobra de la tapisca.
PichilikResaltadoXipichi’ kanoq ri k’im chi uwach ri ulewEl pajón quedó resaltado de la tierra..
Piley, kyaqlu’jFrijol coloradoRi a Mu’n man kutij taj ri pileyRaymundo no come el piloy.
Pilik, ch’olikDestazarRi Max xupil ri uwakax kamikTomás destazó la res hoy.
Pililik, jililikResbalosoKachajij awib’ rumal che kapilil ri b’eTe cuidas en el camino, porque está resbaloso.
PilomDestazadoPilom chik ri ak’ are chi’ xinoponikCuando llegué ya estaba destazado el pollo.
PilonelDestazadorPilonel uchak, ri a TunAntonio es destazador.
PimGruesoPim ruq, ri aliEl corte de la señorita es grueso.
Pine, xa ta ne’AunqueKinpetik pine kub’an jab’Voy a venir aunque esté lloviendo.
Pipotik, b’ixonikCantar de los pájarosRi alaj taq chikop je’l kepipotikLos pajaritos tienen un canto muy bello.
PirikPartirRi Te’y kupir ri q’oq’Matea parte el chilacayote.
Pirpi’chPájaro coronaditoRi ak’al xukamsaj jun pirpich’El niño mató un coronadito, llamado pirpich’ K’iche’.
Pisb’alEnvoltorioRi sipanik, k’o pa ri pisb’alEl regalo está en el envoltorio.
Pisb’al waServilleta, envoltorio de masaK’ak’ ri pisb’al waLa servilleta de las tortillas es nueva.
Pisb’al wujForroChi’ k’o wi ri apisb’al wujAquí está tu forro.
PisikEnvolverRi nuchuch kupis ri uwa chi upam ri jo’qMi madre envuelve los tamales en tusas.
PistalikEstá envueltoE pistal ri sub’Los tamales están envueltos.
Pitz’ikDestriparXkipitz’ uch’a’k ri ali LenchA la señorita Lorenza le destriparon las llagas.
Pitz’pob’inaqDestripadoPitz’pob’inaq ri saq’ul chi upam ri chakachE plátano está estripado dentro del canasto.
PixTomatePaqal rajil le pix kamikAhora está caro el tomate.
Pixab’MandatoRi upixab’ le q’atb’al tzij kiya’ ub’ixikEl mandato de la autoridad se da a conocer.
Pixab’Consejo, mandamientoRi nutat xuya’ kanoq jun pixab’Mi padre me dejó un consejo.
Pixab’anikAconsejarTajin kepixb’ax ri ak’alab’Están aconsejando a los niños.
Pixik’BellotaRi kuk kkitij ri pixik’Las ardillas comen las bellotas.
Pixk’e’l, kaplin, k’ixk’ob’elCerezaRi in Sib’alaj utz kinna’ ri pixk’e’lMe gustan mucho las cerezas.
Pixnak’MezquinoChi rij uq’ab’ uraqan ri wel, e k’o pixnak’Manuel tiene mezquinos en los pies y en las manos.
PalajajCaraCh’ajch’oj ri upalaj ri alaj alaEl pequeño tiene limpia la cara.
Plamux, PalomaxPalomaSaq rij ri plamuxLas palomas son blancas.
Po’t, pe’rGuipilK’ak’ ri upo’t ri aliEl guipil de la niña es nuevo.
Poch’Rajadura, callosXpoch’ar ri uxe’ raqan ri tata’La planta del pie del señor llenó de callos.
Poch’ikOperarRi nan Lol xpoch’ che ri upamA doña Dolores la operaron del estómago.
Poch’pob’inaqDesenvainadoPoch’pob’inaq chik, ri karwa’nEl garbanzo está desenvainado.
Pok’PolillaXe’ok ri pok’ pa ri umexa ri Po’xA la mesa de Sebastián le entró polilla.
Pokob’EscudoK’o jun pokob’ pa q’atb’al tzijEn la municipalidad hay un escudo.
Pokob’ Amaq’Escudo nacionalRi pokob’ amaq’ nimEl escudo nacional es grande.
PolMaíz tostado, poporopoKinb’an ri q’or rech polHago atole del maíz tostado.
PolajemRuido de las bombasKinxi’j wib’ chech ri polajemEl ruido de las bombas me asusta.
Polajik, polik, qab’aqobikEructarRi Ro’s Sib’alaj kpolajikRosa eructa mucho.
PolimPreparación de la calRi chun kapolix ruk’ miq’in ja’La cal se prepara con agua caliente.
PomCopalRi ajq’ij kukoj ri pom pa ri xukulib’alEl sacerdote maya usa el copal en el altar maya.
PonolikTirado sobre el sueloPonol ri achi chi uwach ri taq’ajEl hombre está tirado en el campo.
PonolikAlgo pesado hechado al sueloRi kej ponol rumal nojinaq chikEl caballo está echado, porque está lleno.
PonopikObeso exageradoPonopik ri a Ku’Domingo es obeso exagerado.
PopPetateKet’iso’man pa uwi’ ri pop, ri ixoqib’Las mujeres cosen sobre el petate.
Pop Wuj, Popol WujLibro sagrado de los K’iche’ab’¿Jampa mul asik’im uwach ri Pop Wuj?¿Cuántas veces haz leído el Pop Wuj?
Poq’itajemMultiplicarseXepoq’an rak’ ri WelLos pollos de Manuela se multiplicaron.
Poq’owikHirviendoRi joch’ kpoq’owikEl atol está hirviendo.
PoqlajArena BlancaKukoj poqlaj che ri rachoch ri a PalGaspar usa arena blanca en su casa.
PoqomamIdioma MayaK’o kich’ob’oj ri winaq ketzijonik pa tzijob’al PoqomamLos hablantes del Poqomam tienen reunión.
Poqomchi’Idioma MayaAj Poqomchi’ ri ixoqLa mujer es hablante Poqomchi’.
PoqonPicantePoqon ri ikEl chile es picante.
Porb’al, porob’alLugar para quemarXukojo’ ukotz’i’j ri Si’s, chi uwach ri porb’alFrancisco llegó a hacer una ceremonia en el lugar para quemar.
PoronikIncendiarRi poronik che’ man utz taj che qak’aslemalLos incendios forestales arruinan la vida.
Potz’, moyCiegoRi tat Xwan potz’Don Juan está ciego.
Potz’b’alInstrumento para golpearK’o kanoq ri potz’b’al chi uwach ri jaEl instrumento para golpear se quedó frente la casa.
Potz’ikGolpearXinpotz’ij nujolom chi uwach ri xanMe golpeé la cabeza contra la pared.
Potzopo’yin, wotzwo’y, pospo’y, pororPulmónKq’axow upotzpo’y ri Li’yA María le duelen los pulmones.
PoyEspantapájarosRi nuqaw kukoj jun poy pa ri ai’ixMi padre coloca un espantapájaros en la milpa.
PororHígadoRi tzam, kub’an k’ax chech ri apororEl alcohol daña su higado.
Pu’yTierno, fruta en proceso de maduraciónRi ak’al kutij ri pu’y tura’sEl niño se come el durazno tierno.
Puch’, pich’Elote tierno, chelesPuch’ na ri ajEl elote está tierno.
Puch’, pitz’, ch’e’rChillón, tiernoJun pitz’ ri awalTu hijo es chillón.
Puch’ikMachacarAre’ kupuch’ ri rikilElla está machacando la comida.
Puch’unik, pach’unikTrenzando, trenzar (para sombrero)Ri ixoqib’ kepuch’unikLas mujeres trenzan.
Puch’uxik, pachu’xikDestripar, trenzadoXpuch’ux ri awi’Te trenzaron el cabello.
PujPus (herida)K’o puj chi upam ri ch’a’kHay pus dentro del grano.
Pukpik, b’uk’b’ikProtuberanciaK’o jun pukpik chi aqulEn el cuello tienes una protuberancia.
Pukul ulewPolvorientopukul ulew ri b’e kumal kech ri ch’ich’El camino está polvoriento por el paso de los carros.
Pulpub’inaq, jaq’ajob’inaq, jelejob’anaqDesprenderseXepulpub’ik, ri xot rumal ri kab’raqanLas tejas se desprendieron por el temblor.
Pululik, pulinikDerramar, hervirXpuluw ri t’u’y pa ri q’aq’La olla se revalsa sobre el fuego.
PumClase de pájaroK’o jun chikop ub’i’ pumHay un insecto que se llama pum.
PumApellido mayaK’o jun ixoq ub’i’ Ro’s PumRosa Pum, se llama una señora.
PumClase de hierba (comestible)¿La awilom jas kka’yik ri ichaj pum?¿Sabes cuál es la hierba llamada pum en idioma Maya K’iche’?
PumpCantimploraRi a Kla’w kunojisaj ri upump chech joronClaudio llena su cantimplora de agua.
Punpu’sClase de hongo (venenoso)Kub’ij ri To’n man katij taj ri punpu’sPetrona dice que no hay que comer el hongo venenoso.
Puq’ChelesK’o puq’ che ub’oq’och ri a Tu’rVentura tiene cheles en los ojos.
Puq’b’alAmasadorChch’aja’ ri upam ri puq’b’alLava el amasador.
Puq’ikDeshacerXinpuq’ rupe’n ri aqBatí el agua chiva del cerdo.
Puq’umBatidoKpuq’ ri xoq’o’l che ub’anik xanSe bate el lodo para hacer adobes.
PusMohoK’o pus che ri waLa comida tiene moho.
PusikCortar con cuchilloXkipus ri ti’j’ri ixoqib’ pa ri k’ulnemLas mujeres cortaron la carne para el casamiento.
PusumPartido en rodajasPusum ri kaxla’n waEl pan está rodajeado.
PutztajikEnredarRi nub’atz’ xputztajikMi hilo se enredó.
Putzu’kEnredadoPutzuk ri uwi’ ri a KelMiguel tiene enredado el cabello.
PwaqDineroRi Xep man kuya’ taj pwaq che ri kunab’alJosé no da dinero para la medicina.
PwaqimFinanciadoRi achijab’ k’o kipwaqim ya’o m chi keLes han financiado a los hombres.
Pwi’SombreroNim ri upwi’ri a KulaxEl sombrero de Nicolás, es grande.
última actualización:
autor: leon